Mehmed Sofuoğlu

Aydın’ın Nazilli ilçesinde doğdu. Babası Molla Ali, annesi Esma Hanım’dır. İlk öğrenimini Nazilli’de bitirdi, 1947’de Afyon Lisesi’nden mezun oldu. Kendi gayretiyle Kur’an ve Arapça derslerine devam etti. Nazilli’de Hâfız Osman Efendi’den tecvid dersleri aldı. Ayrıca Ârif Efendi’den emsile, Tavaslı Tâhir Efendi’den el-ʿAvâmil ve İẓhâr’ı okudu. Askerlik görevini yedek subay olarak yaptıktan sonra 1949 yılında yeni açılan Ankara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi’ne kaydoldu. 1953’te burayı bitirince İstanbul İmam-Hatip Okulu meslek dersleri öğretmenliğine tayin edildi. İstanbul’da ilim adamlarından faydalanma imkânı bulan Sofuoğlu, Hasan Basri Çantay’dan Arap edebiyatı ve Arapça’dan Türkçe’ye tercüme teknikleri konusunda ders aldı. Millî Eğitim Bakanlığı’ndan izinli olarak 1956 yılında Bağdat’a gitti, Edebiyat Fakültesi’nde (Külliyyetü’l-âdâb ve’l-ulûm) Arapça derslerine devam etti. Bağdat’ta Ebû Şâkir Muhammed Fuâd el-Âlûsî’den Ṣaḥîḥ-i Müslim’i okudu. 1957’de hac görevini yerine getirdi. 1958’de İstanbul İmam-Hatip Okulu’ndaki görevine döndü. 1961’de İstanbul Yüksek İslâm Enstitüsü tefsir öğretmenliğine tayin edildi. 1966-1970 yıllarında burada müdür yardımcısı olarak da görev yapan Mehmet Sofuoğlu kendi isteğiyle emekliye ayrıldığı 1983 yılına kadar fakülteye dönüşen kurumda tefsir hocalığına devam etti. Kısa bir süre hadis derslerine de girdi. İstanbul Yüksek İslâm Enstitüsü’ndeki hocalığı boyunca metin olarak Celâleyn ve Beyzâvî’nin Envârü’t-tenzîl’ini okuttu. Her yıl bir bölümünü ders programına almak suretiyle Celâleyn tefsirinin tamamını üç defa okuttuğunu otobiyografisinde kaydetmektedir. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi’nin hazırlık çalışmalarında bulunan ve halen mesai veren pek çok ilim adamı, araştırmacı ve yardımcı eleman onun öğrencisi olmuştur. Mehmet Sofuoğlu 10 Mayıs 1987’de vefat etti; cenaze namazı görev yaptığı Marmara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Camii’nde kılındıktan sonra Karacaahmet Mezarlığı’na defnedildi. 1952 yılında Nazilli’de Mürşide Hanım’la evlenen Sofuoğlu’nun üç kızı olmuştur.